Doc. dr Slobodan Gnjato u proteklom periodu objavio je dva naučna rada u visokorangiranim međunarodnim časopisima. Radovi tretiraju problematiku proticaja rijeka u Bosni i Hercegovini, a objavljeni su u koautorstvu sa prof. dr Tatjanom Popov, prof. dr Goranom Trbićem i višim asistentom Markom Ivaniševićem.

Najrecentnije istraživanje objavljeno je u časopisu Acta geographica Slovenica (IF 1.7) u maju 2024. godine, i u njemu se ispituju učestalost pojave mjesečnih maksimalnih riječnih proticaja u uslovima savremenih klimatskih promjena u Bosni i Hercegovini.

Rezultati pomenutog istraživanja pokazuju sljedeće:

1. intenzivne i ekstremne poplave uglavnom se dešavaju tokom zimskih mjeseci, duž rijeka Une i Sane, a uzrokovane su topljenjem snijega i padavinama. Sezonske varijacije značajno utiču na godišnje maksimalne proticaje, zbog čega su zimske poplave najučestalije od oktobra do marta;
2. iako su utvrđene fluktuacije, ne postoje statistički značajni trendovi u učestalosti poplava tokom ljetnje i zimske sezone. Međutim, postoji značajan porast intenzivnih i pad ekstremnih ljetnjih poplavnih događaja, što ukazuje na složenu dinamiku na koju utiču sezonske varijacije;
3. ne postoje statistički značajni trendovi u godišnjim pojavama poplava, ali je primijećeno povećanje intenzivnih i smanjenje ekstremnih poplavnih događaja tokom istraživanog perioda. Dobijeni rezultati upućuju na izmijenjene hidrološke uslove i naglašavaju potrebu kontinuiranog praćenja u skladu sa uticajem klimatskih promjena.

Kompletan naučni rad dostupan je na:  https://ojs.zrc-sazu.si/ags/article/view/13461/12005

Drugo istraživanje srodne tematike objavljeno je u časopisu Environmental Earth Sciences (IF 2.8) u julu 2023. godine, i u njemu se analiziraju trendovi prosječnih mjesečnih proticaja rijeka u Bosni i Hercegovini. Pored ovoga, u istraživanju se ispituje uticaj klimatskih promjena na proticaje rijeka, te se utvrđuje vrijeme manifestovanja datih promjena.

Rezultati istraživanja mogu se rezimirati u sljedećim tačkama:

1. trend smanjenja godišnjih proticaja prisutan je na svim istraživanim rijekama u Bosni i Hercegovini. Na gotovo svim stanicama utvrđene su značajne negativne tendencije u ljetnjim mjesecima (jun, jul i avgust). Jul je mjesec u kojem su zabilježeni značajni negativni trendovi na šest od ukupno sedam hidroloških stanica;
2. The Rescaled Adjusted Partial Sums (RAPS) analiza je pokazala da je u 1981/82. godini na većini hidroloških stanica utvrđena pojava negativne tendencije riječnih proticaja;
3. dobijeni rezultati ukazuju na to da vodni resursi Bosni i Hercegovini zahtijevaju održivo upravljanje i da je to jedan od suštinskih zadataka za donošenje odluka, kako na državnom, tako i na lokalnom nivou.

Sažetak naučnog rada dostupan je na linku…

Uživajte u čitanju!