Author: Irena Medar-Tanjga

Doc. dr Slobodan Gnjato u proteklom periodu objavio je dva naučna rada u visokorangiranim međunarodnim časopisima. Radovi tretiraju problematiku proticaja rijeka u Bosni i Hercegovini, a objavljeni su u koautorstvu sa prof. dr Tatjanom Popov, prof. dr Goranom Trbićem i višim asistentom Markom Ivaniševićem.

Najrecentnije istraživanje objavljeno je u časopisu Acta geographica Slovenica (IF 1.7) u maju 2024. godine, i u njemu se ispituju učestalost pojave mjesečnih maksimalnih riječnih proticaja u uslovima savremenih klimatskih promjena u Bosni i Hercegovini.

Rezultati pomenutog istraživanja pokazuju sljedeće:

1. intenzivne i ekstremne poplave uglavnom se dešavaju tokom zimskih mjeseci, duž rijeka Une i Sane, a uzrokovane su topljenjem snijega i padavinama. Sezonske varijacije značajno utiču na godišnje maksimalne proticaje, zbog čega su zimske poplave najučestalije od oktobra do marta;
2. iako su utvrđene fluktuacije, ne postoje statistički značajni trendovi u učestalosti poplava tokom ljetnje i zimske sezone. Međutim, postoji značajan porast intenzivnih i pad ekstremnih ljetnjih poplavnih događaja, što ukazuje na složenu dinamiku na koju utiču sezonske varijacije;
3. ne postoje statistički značajni trendovi u godišnjim pojavama poplava, ali je primijećeno povećanje intenzivnih i smanjenje ekstremnih poplavnih događaja tokom istraživanog perioda. Dobijeni rezultati upućuju na izmijenjene hidrološke uslove i naglašavaju potrebu kontinuiranog praćenja u skladu sa uticajem klimatskih promjena.

Kompletan naučni rad dostupan je na:  https://ojs.zrc-sazu.si/ags/article/view/13461/12005

Drugo istraživanje srodne tematike objavljeno je u časopisu Environmental Earth Sciences (IF 2.8) u julu 2023. godine, i u njemu se analiziraju trendovi prosječnih mjesečnih proticaja rijeka u Bosni i Hercegovini. Pored ovoga, u istraživanju se ispituje uticaj klimatskih promjena na proticaje rijeka, te se utvrđuje vrijeme manifestovanja datih promjena.

Rezultati istraživanja mogu se rezimirati u sljedećim tačkama:

1. trend smanjenja godišnjih proticaja prisutan je na svim istraživanim rijekama u Bosni i Hercegovini. Na gotovo svim stanicama utvrđene su značajne negativne tendencije u ljetnjim mjesecima (jun, jul i avgust). Jul je mjesec u kojem su zabilježeni značajni negativni trendovi na šest od ukupno sedam hidroloških stanica;
2. The Rescaled Adjusted Partial Sums (RAPS) analiza je pokazala da je u 1981/82. godini na većini hidroloških stanica utvrđena pojava negativne tendencije riječnih proticaja;
3. dobijeni rezultati ukazuju na to da vodni resursi Bosni i Hercegovini zahtijevaju održivo upravljanje i da je to jedan od suštinskih zadataka za donošenje odluka, kako na državnom, tako i na lokalnom nivou.

Sažetak naučnog rada dostupan je na linku…

Uživajte u čitanju!

Geografsko društvo Republike Srpske i Studijski program geografija Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci imaju dobru saradnju sa geografima Ruske Federacije, posebno sa Asocijacijom ruskih društvenih geografa ARGO sa kojom je 2013. godine  sklopljen sporazum o naučnoj saradnji.

Od tada održano je više naučnih konferencija o regionalnim razvojnim procesima, geopolitičkoj, socioekonomskoj, demografskoj i drugoj problematici, od kojih neke u zajedničkoj organizaciji. Uzajamne posjete i objavljivanje radova u naučnim časopisima u Ruskoj Federaciji i Republici Srpskoj doprinose unapređenju naučne saradnje, ali i boljem upoznavanju razvojnih problema u obe zemlje. Naučna saradnja sa kolegama iz Ruske Federacije nastavlja se uspostavljanjem odnosa sa Uralskim državnim univerzitetom iz Jekaterinburga.

Direktor škole za državnu upravu i preduzetništvo Uralskog federalnog univerziteta u Jekaterinburgu Aleksej Konstantinovič Klujev i rukovodilac Ureda za razvoj međunarodne saradnje Evgenija Saburova posjetili su u septembru 2023. godine Univerzitet u Banjoj Luci. Tom prilikom sa kolegama na Prirodno-matematičkom fakultetu razgovarano je o potencijalnim mogućnostima saradnje.

Na inicijativu A. K. Klujeva  26. januara 2024- godine održan je rusko-srpski naučni seminar na temu „Demografska politika u Rusiji, Srbiji, Republici Srpskoj i Crnoj Gori – izazovi i perspektive“. Ovaj događaj u onlajn formatu organizovali su Visoka škola za državnu upravu i preduzetništvo Instituta za ekonomiju i menadžment Uralskog federalnog univerziteta u Jekaterinburgu, Centar za ruske studije Fakulteta političkih nauka u Beogradu i Fakultet političkih nauka Univerziteta u Banjoj Luci.

Seminaru su prisustvovali predstavnici Univerziteta u Banjoj Luci, prof. dr Ranka Perić Romić (Fakultet političkih nauka), prof. dr Mira Mandić i dr Aleksandar Majić (Prirodno-matematički fakultet);  predstavnik Instituta za političke studije Beograd, dr Nada Raduški;  predstavnik Univerziteta u Novom Sadu, prof. dr Srđan Šljukić; predstavnik Republičkog zavoda za statistiku u Beogradu, Dragana Radulović; predstavnik Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore u Nikšiću, prof. dr Miroslav Doderović; predstavnik Tulskog Državnog Univerziteta, dr Milan Stojanović i Uralskog Federalnog Univerziteta, profesor  Ana Petrovna Bagirova i profesor Oksana Mihajlovna Šubat.

Naučni seminar ima za cilj jačanje saradnje ruskih i srpskih naučnika, razmjenu iskustava kroz  naučno argumentovanu diskusiju o aktuelnim problemima i izazovima savremenog društva. Brojni problemi demografskog razvoja, depopulacije i migracija karaktertišu naše zemlje te je demografska problematika stavljena u fokus. Pokretanje srpsko-ruskog naučnog seminara rezultat je zajedničkih nastojanja da se međusobnim povezivanjem naučnika slavenskog svijeta  inerdisciplinarno istražuju razvojni problemi, izmjenjuju iskustva i traže adekvatna rješenja.

Dogovoreno je da se centralna tema ovog seminara  zadrži i u narednim onlajn susretima; dakle, demografska problematika tretirana s aspekta više nauka i iz raznih uglova, istraživanje i upoređivanje regionalnih socijalnih i demografskih politika koji podrazumijevaju omladinske i obrazovne politike, teritorijalni razvoj, javne uprave i interakcije između različitih nivoa vlasti i zajednice i njihovu reflekciju na demografski razvoj.

Naučni seminar vodili su direktor Škole za državnu upravu i preduzetništvo Aleksej Konstatinovič Kljujev sa Uralskog federalnog univerziteta i  prof. dr Siniša Atlagić ispred Centra za ruske studije Fakulteta političkih nauka u Beogradu.

Izloženi referati biće objavljeni u naučnom časopisu Srpska politička misao.

Sljedeći seminar planiran je za kraj februara, a seminar će voditi prof. dr Ranka Perić Romić i Ana Petrovna Bagirova.

Dana, 23. januara 2024. godine u prostorijama Prirodno-matematičkog fakulteta, Univerziteta u Banjoj Luci potpisan je Sporazum o saradnji između Prirodno-matematičkog fakulteta, Univerziteta u Banjoj Luci i JU Turističke organizacije Republike Srpske, o realizaciji studentske prakse, unapređenju saradnje u oblasti turizma, zajedničkih projektnih aktivnosti i organizacije stručnih skupova, seminara kao i drugih aktivnosti koje će doprinijeti unapređenju promocije turizma u Republici Srpskoj.

Ova saradnja će doprinijeti realizaciji planiranih aktivnosti Studijskog programa geografija, smjer turizmologija, a budući turistički radnici će imati priliku da se na praktičan način upoznaju sa zadacima i ciljevima turističke organizacije.

Sporazum su potpisali dekan Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci prof. dr Radoslav Dekić i direktor JU Turistička organizacije Republike Srpske Miodrag Lončarević.

Kandidat Vanja Mirjana Vujić će braniti master rad dana 24.01.2024. godine (srijeda), sa početkom u 9⁰⁰ časova u amfiteatru Prirodno-matematičkog fakulteta. VIŠE…

Dokumentarni film „Ruska emigracija u Kraljevini Jugoslaviji u 20. vijeku – Rusi u Bileći“ autora Dejana Puhala i prof. dr Mire Mandić nastao na SP Prostorno planiranje i SP Geografija Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci prikazan je u Rostovu (Ruska Federacija).

Film je prikazan povodom obilježavanja 140 godina postojanja Donskog kadetskog kozačkog korpusa „Imperator Aleksandar III“, elitne vojne škole, čiji su pripadnici poslije Oktobarske revolucije emigrirali na prostor Kraljevine Jugoslavije.

Nekoliko godina vojna škola je radila u Bileći i ostavila značajan uticaj na kulturni razvoj Bileće i okoline. U filmu se daje presjek srpsko-ruskih istorijskih veza sa posebnim osvrtom na rusku emigraciju i Donski korpus u Bileći.